Çocuklarınızın yolundan çekilin!
Amerikalı astrofizikçi Neil deGrasse Tyson bilimi insanlara basit, kolay anlaşılır ve eğlenceli bir şekilde anlatan oldukça eğlenceli bir bilim insanı. Ve çok da medyatik biri, sıklıkla ekranda yer alıyor. Son günlerde birkaç ayrı videosunu izlediğimde şunu fark ettim, özellikle üzerinde durduğu bir konu var ki, hepimizi fazlasıyla ilgilendiriyor. Aslında belki daha önce duyduğumuz, hatta kendimiz için düşündüğümüz şeyleri bir kez daha hatırlatıyor Tyson bize. Onun düşüncelerini şu şekilde özetlemek mümkün:
“Bana sıklıkla aileler soruyor, çocuğumuzun bilimle ilgilenmesi için ne yapabiliriz diye. Bu soruya tek bir yanıtım var: Onların yolundan çekilin! Her çocuk meraklı doğar, nokta. Ekonomik durumunuzla ilgilenmiyorum, hangi kasabada, şehirde, ülkede yaşadığınızla ilgilenmiyorum. Eğer çocuksan, çevrene karşı büyük bir merak duyarsın. Kayaların altına bakmak istersin. Ağaçların dallarını, çiçeklerin yapraklarını koparırısın, içlerinde ne olduğunu görmelisindir. Ve bu yaptıklarınla etrafında yaşayan yetişkinlerin “düzeninde” kaos yaratırsın. O zaman yetişkinler ne yapar? Sana “çiçerklerin yapraklarını koparma”, “Yumurtayla oynama, kırılır, ona para ödedim”, “Yapma…” demeye başlarlar. Her cümleleri “yapma” ile başlar. Bebekler doğduğunda ilk yılı onlara yürümeyi ve konuşmayı öğreterek geçiriyoruz, sonra tüm yaşamları boyunca onlara otur ve sus diyoruz. Size tavsiyem, çocuklarınızın yolundan çekilmeniz. Ve ne yapmanız gerekir aslında biliyor musunuz? Önlerine keşfetmelerine yardımcı olacak şeyler verin, keşfetmelerine destek olun. Bir dürbün alın ve ortada bir yerde bırakın mesela, sonra onu ellerine almalarını, onunla etrafa bakmalarını izleyin. O dürbünle bir sürü şey yapacaklar. Ben 11 yaşımdayken, dürbünüm vardı ve onunla aya baktığımda yalnızca daha büyük değil daha güzel olduğunu da görmüştüm ayın. Üzerinde dağlar, vadiler, kraterler, gölgeler vardı ve birden canlı bir şey olmuştu benim için. Benim evrene olan ilgim bu şekilde başlamıştı, tanıdığınız bazı çocuklar için de aynı şey neden olmasın?
Sorun asla çocuklar değil, onlar birer bilim insanı olarak doğarlar. Sorunu yaratan her zaman yetişkinlerdir. Yetişkinler çocukların içindeki merak duygusunu öldürüyorlar. Yetişkinler, sayıca üstünlük sağlıyor, oy veriyor, kaynakları tüketiyorlar. Onun için ben özellikle çocuklar için ne yapılabileceği ile değil, yetişkinler için ne yapılabileceği ile ilgileniyorum!”
Ne dersiniz size bir şeyler hatırlatıyor mu bunlar? Eğer çocuklarınız varsa, bugün kendinize bir soru sorun: “Onların önünde bir engel olarak mı duruyorum yoksa arkalarında güven yaratır bir şekilde meraklarını destekliyor muyum?” Ve eğer içinizden bir ses – çok derinlerden de olsa – size engel olduğunuzu fısıldıyorsa, belki artık onların önünden çekilmenin zamanı gelmiştir. Hatırlayın, hiçbir şey için hiçbir zaman geç değil…
Ebru Oğuş, PCC
Profesyonel Koç – Koç Eğitmeni