Resilience – Duygusal Dayanıklılık: Değerler
Geçen ay duygusal dayanıklılıktan biraz bahsetmiştik ve duygusal dayanıklılığı artıran / geliştiren unsurlardan birisi de ‘kişisel değerlerin ne olduğunu bilmek ve bu değerlerle örtüşen bir yaşam sürmektir’ demiştik. Bu ay biraz değerlerden bahsedelim: Nedir değerler? Neden önemlidir? Kişisel değerlerimizin ne olduğunu bilmek ve buna uygun bir yaşam sürmek bizi nasıl etkiler?
Duygusal dayanıklılığımızı artırmanın dışında, yaşamda bizim için en önemli olanın ne olduğunu tanımlamanın bir yoludur değerlerimizin ne olduğunu bilmek ve bu değerlerle uyumlu bir şekilde sürdürebilmek hayatı. Temel değerlerimizin ne olduğunu bildiğimizde ve belki daha da önemlisi bu değerlerimizle tutarlı olacak şekilde yaşayabildiğimizde, hayat bizim için daha anlamlı ve dengede olacaktır.
Değerler temel olarak yaşamımıza yön veren olgulardır diyebiliriz. Davranışlarımızı yönlendiren, eylemlerimizin süregelen örgülerini oluşturan unsurlardır değerler. Bazen bir davranış, o davranışın altında yatan değerin ne olduğu biliniyorsa anlamlı hale gelir. Örneğin yeni anne/baba olmuş bir ebeveynin, bebeğinin alt bezini değiştiriyor olması; yalnızca eylem dikkate alındığında çok da cazip değildir. Ancak o eylemin ardında yatan değerler -sevgi, şefkat, bebeğini seven ve onunla sevgiyle, sevecenlikle ilgilenen ebeveyn olmak- dikkate alındığında her anne babanın derin bir sevgi ve şefkatle gerçekleştirdiği eylem haline gelir.
Davranışların ardındaki değerleri görmek ve anlamak hem kendimizi hem de çevremizdeki insanları anlamak demektir. Değerlerinizi anlamak yol haritanızı okumak gibidir: gittiğiniz ve gideceğiniz yollar netleşir ve anlamlanır.
Değerlerden bahsederken hedefler hakkında da konuşmak gerekir diye düşünüyorum. Bazen değerlerimizin ne olduğu hedeflerle karışabiliyor. Tanımlamak gerekirse, hedeflerimiz yaşam yolunda varmak istediğimiz yerler gibidir. Değerlerimiz ise tercih ettiğimiz yaşam yolumuz, gitmek istediğimiz yöne doğru bize yol gösteren pusulamızdır. Örneğin bir okul bitirmek hedefi temsil ederken, öğrenmeye duyulan sevgi değerin karşılığıdır. Hedefler bir kere varıldığında sonlanırken değerlerimiz yaşam boyu süregelen olgulardır. Ve değerlerimizin önderliğinde belirlediğimiz hedeflere ulaşmak, arzu ettiğimiz hayatı yaşadığımızın, doğru yolda olduğumuzun göstergesidir. Diğer bir deyişle hedefler, sahip olduğumuz değerlerle uyumlu bir şekilde yaşadığımız hayat içerisindeki kısa ya da uzun vadeli varış noktalarıdır.
Duygusal dayanıklılığa dönersek diyebiliriz ki; resilience – duygusal dayanıklılık, değerlerinin ne olduğunu bilen, değerlerini ifade edebilen ve bu değerlerle uyumlu bir hayat sürmek için atabileceği adımları, eylemleri, davranışları tanımlayıp bunları hayata geçirebilen bir kişi olmaktır.
Acaba siz, hangi temel değerlere sahip olduğunuzu biliyor musunuz? Ve belki de daha önemlisi, bu değerlerinizle tutarlı bir yaşam sürüyor musunuz? Belki bir ara bir koç ile değerler çalışması yapmak istersiniz 🙂
Ebru Oğuş, PCC